woensdag 3 juli 2013

Vertellingen voor één nacht: 'Rouw om het vaderland'


  • Yukio Mishima
  • 'Rouw om het vaderland'
  • Meulenhoff Pocket 1990
  • Vertaald uit het Japans: Jacques Westerhoven
  • Oorspronkelijke titel: 'Yûkoku', 1961

Nu de zomer is aangebroken en de zon volop schijnt, heb je wellicht niet altijd zin in een dik boek. In 1981 begon uitgeverij Meulenhoff met het publiceren van een reeks boeken onder de titel 'Vertellingen voor één nacht'. Een reeks van een twintigtal korte verhalen van auteurs over de hele wereld. 'Rouw om het vaderland' van de Japanse auteur Yukio Mishima is misschien vanwege het thema en uitvoering niet helemaal geschikt voor de reeks.


Japanse symboliek


Tijdens het lezen van 'Rouw om het vaderland' kwamen veel herinneringen terug aan de film '11.25. The Day Mishima Chose His Own Fate'. Deze film werd op het Internationaal Film Festival Rotterdam 2013 getoond en maakte nieuwsgierig, want veel van de acties waren totaal onbegrijpelijk en de naam Mishima deed weinig bellen rinkelen. In die tijd was er ook een tentoonstelling in het Wereldmuseum Rotterdam te zien over de Samurai. Dit maakte al veel meer duidelijk over de Japanse tradities en symboliek.

Japanse cultuur, dat is de keizer 


In het werk van Yukio Mishima staan vaak thema's als man-vrouw relaties en politiek engagement centraal.  Als politiek activist is zijn belangrijkste essay  'Bunka Beiron'/ 'Een verdediging van cultuur' uit 1969 het toppunt van zijn ongenoegen van het beleid van de regering. In de tijd van Amerikaanse invloeden moest de Japanse cultuur behouden worden en de keizer was voor Mishima de belichaming van die Japanse cultuur. Op 25 november 1970 kiest Mishima enkele leden van zijn eigen gevormde leger en bezet het hoofdkantoor van de Japanse Zelfverdedigingskrachten. Niemand luistert naar zijn toespraak, maar om zijn woorden kracht bij te zetten, pleegt hij alsnog de seppuku, de rituele zelfmoord. '11.25. The Day Mishima Chose His Own Fate' geeft in strakke beelden de weg naar die zelfmoord.

Seppuku voegt daad bij woord


'Rouw om het vaderland' beschrijft drie cruciale dagen in februari 1936. Jonge officieren zijn in opstand gekomen om de terugkeer van de keizer te eisen. Ze hebben meerdere kabinetsleden vermoord. Luitenant Shinji Takeyama was er niet bij, hij vertelt zijn vrouw Reiko dat zijn vrienden hem waarschijnlijk niet hebben gevraagd deel te nemen aan de opstand, omdat hij net getrouwd is. Uit angst dat hij de volgende dag zijn eigen vrienden moet doodschieten en uit respect voor de keizer zal hij de seppuku uitvoeren met zijn vrouw als getuige. Zijn vrouw Reiko zal na zijn dood zelfmoord plegen.

Vaderlandsliefde is als liefde voor partner


In 'Rouw om het vaderland' stelt Mishima de liefde tussen man en vrouw gelijk aan de liefde voor het vaderland. Te mogen sterven voor het vaderland is net zo mooi als de liefde bedrijven. Tot op het eind van het verhaal domineert de liefde voor het vaderland, de twee personages kijken werkelijk uit naar hun dood. Hun dood wordt zeer gedetailleerd en plastisch beschreven en is daarom wellicht niet geschikt te lezen voor het naar bed gaan. Een vertelling voor een nacht dus die het beste overdag te lezen is. 

Dit is misschien ook leuk om te lezen:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Help deze blog interactief te houden en reageer hier!